Welk melksysteem hebben jullie? en vooral; Melken jullie met een robot? Het is een vraag die ik vaak krijg. De vraag is dan of wij een melkrobot hebben of met de “hand” melken. Maar ik ben altijd even verward van deze vraag, want wat bedoel je met, ‘met de hand’ en wat bedoel je met ‘een robot’?
Daarom deze blog, even kort de bekende systemen uitleggen en naar de voor- en nadelen kijken. Lees en leer! Eerder schreef ik al een korte uitleg over rauwe melk.
Vind je het leuk om te leren over de boerderij? Lees dan ook mijn serie over het Dieet van de koe.
De systemen
Er zijn over het algemeen 3 bekende melksystemen. De eerste is met de hand, de tweede met een melkmachine en de derde met een melkrobot. Aan alle systemen zitten voor en nadelen en daarom verschilt het systeem per boer en een enkele boer gebruikt er zelf meerdere. Je kiest een systeem dat bij je past en wat jij prettig vindt werken.
In deze blog leg ik de systemen uit en in een volgende blog neem ik jullie mee naar ons melksysteem en wat ik ervan vind. Het boerinnetje heeft een educatief boek over de boerderij gekregen uit de kringloopwinkel (nergens meer te krijgen denk ik) en dat gebruik ik dus voor enkele illustraties. Heb je gelijk een beeld.
Met de hand
Met de hand is nog een ouderwetse manier die eigenlijk niet meer gebruikt wordt. Het is de manier die je zag in het programma: Nieuwe boeren. De ouderwetse manier, namelijk op een krukje naast de koe gaan zitten en met je handen de uier rustig leegmelken. Bij deze methode ben dicht bij je koe, je kan je hoofd tegen haar aanleggen en helemaal tot rust komen.
Het is wel een tijdrovend klusje maar het voordeel is hele makke koeien en elke dag heb je een bezinningsmoment. En misschien is wel het allerbelangrijkste dat goed in de gaten kan houden hoe het met je koe gaat. En als je dorst hebt, dan neem je vast een slokje!
Met de melkmachine
Omdat het met de hand een nogal tijdrovende klus is, zijn veel boeren overgegaan op de melkmachine. De melkmachine is er vooral om het uier leeg te maken voor je. Je moet zelf je koe ophalen en klaarzetten. En daarna hang je het melkstel onder en die doet vervolgens het melken voor je en pompt de melk in een grote tank. De machine laat het uier los zodra het uier leeg is en dan weet je dat de koe klaar is.
Er zijn veel soorten melkmachines. Bij dit systeem haalt de boer zijn koeien zelf op en verzamelt ze in de ruimte voor de melkmachine. Over het algemeen staat de boer lager dan de koe (in de melkput) zodat je er goed bij kunt en dan laat je de koeien steeds in groepjes binnen. Soms hang je het melkstel tussen de achterbenen door aan het uier, of juist vanaf de zijkant. Sommige boeren hebben de koeien op een rij en anderen melken de koeien in een carrousel (een cirkel). Wat je kiest heeft vaak te maken met hoeveel koeien je hebt en wat jij prettig vind werken.
Voordeel van dit systeem, de melkmachine, is dat je de koeien elke dag van dichtbij ziet. Het melken kost minder tijd dan met de hand en daardoor kan je dus bijvoorbeeld meer koeien melken. Een derde voordeel is dat je nog steeds op vaste tijden alle koeien ziet en kunt inschatten of het goed met ze gaat.
Je snapt wel dat de koeien iets minder mak zijn als je niet elke dag zo dicht tegen een koe aankruipt als bij het melken met de hand. Maar aangezien de melkprijs al jaren ongeveer hetzelfde is kan melken met de hand niet meer uit en zou je denk ik wel failliet gaan.
Melken met een robot
En dan het laatste systeem, de melkrobot. Het systeem waar veel mensen nieuwsgierig naar zijn en dus naar vragen. Hoe werkt dat dan?
De melkrobot is eigenlijk helemaal zelfstandig. Hij opent de deur als de koe voor het hek staat (je koe draagt dus een sensor hiervoor) en de koe loopt zelf naar binnen. Daar gaat de machine het uier schoonmaken en het melkstel gaat er vanzelf onder. Is het uier leeg dan koppelt hij zichzelf weer af, het volgende hekje gaat open de koe loopt weer naar buiten. Er hoeft geen boer bij te komen kijken, de melk zit in de tank en klaar is kees!
En dat klinkt natuurlijk super! De boer kan weer uitslapen of ontbijten met zijn gezin. Je kan een koe vaker per dag melken zonder dat het je extra energie kost, want je stelt dan gewoon in dat het hek wat vaker opengaat voor de koe en dan melk je die koe bijvoorbeeld 3x per dag (wat bijvoorbeeld meer melk van 1 koe kan betekenen).
Alles gaat eigenlijk helemaal vanzelf. Je kijkt bij je koeien op een moment dat het jou uitkomt en houdt ze zo goed in de gaten. Je kan in theorie je tijd vullen met ander werk en je krijgt een app op je telefoon als de robot denkt dat er iets misgaat.
Maar daar zit ook het nadeel. Een storing aan de robot kan de hele dag voorkomen, wanneer een koe niet zelf voor het hek gaat staan moet je hem alsnog even ophalen. Dus soms staat die app roodgloeiend en ben je verspreid over de dag steeds naar de stal aan het rennen voor een storing. En als ik niet bij elke koe het melkstel onder hang, heb je ze dan echt allemaal gezien en weet je zeker dat ze allemaal gezond en tevreden zijn?
Wat hebben wij?
Ik zal in een volgende blog verder uitleggen welke methode wij hebben en wat ik daar eigenlijk van vind. Wat denk jij dat wij hebben en wat mijn favoriet is? Zet het hieronder in de reacties!
Deze blog is onderdeel van een serie over melken, lees hier deel 1.
Deze blog is herzien in december 2021
